Pusaka Huinelo

Kinderen en kleinkinderen van Makariki.

Dit is de boedelbeschrijving van de culturele nalatenschap van onze voorouders, de stichters van het dorp Makariki op Ceram. Deze beschrijving gaven wij een titel in Makariki's eigen taal namelijk: 'PUSAKA HUÏN'ELO' (in gewoon Nederlands betekent dit: 'VERBORGEN ERFENIS'). De bedoeling is, daarmee aan te geven dat dit document voor jullie, voor de lezing ervan, een gesloten boek was.

Wat behelst een boedelbeschrijving?
Het woord zegt het al, het is de notariële term voor inventaris, en geeft dus de inhoud van de erfenis weer. Een erfenis die bestaat uit de geschiedenis van onze voorouders en hun nakomelingen, hun zeden en gewoonten - samen te vatten met het woord ADAT - en andere, niet te vergeten, wetenswaardigheden. Door dat allemaal op papier te zetten vertrouwen we erop het verborgene te hebben ontsluierd en het schijnbaar verloren geraakte boven tafel te hebben gebracht. Maar bovendien de nagedachtenis aan de geschiedenis van de tete nenek moyang (voorouders) aan de vergetelheid te hebben ontrukt.

Een groot deel van de gegevens van de beschrijving hebben we stomweg geplagieerd uit bestaande literatuur, uiteraard zonder auteursrechten te betalen wat overigens hoofdzakelijk werd veroorzaakt doordat de meeste auteurs zich reeds gedurende lange tijd hebben verenigd met hun voorvaderen. Een ander deel komt van interviews met en verhalen van familieleden en verwanten. Mensen die we vanaf deze plaats - ook zonder betaling - hartelijk danken voor hun bijdrage aan de tot standkoming van deze beschrijving.

Hierbij willen we een eervolle vermelding maken betreffende de hulp van de vier soa-hoofden van Makariki tijdens ons onderzoek ter plaatse ultimo 1988. Slechts een klein partje hebben wij er uit eigen waarneming en ervaring aan toe kunnen voegen en dat dan eigenlijk meer als excuus, omdat onze naam eronder staat. Dat aan die naam de familienaam van wijlen Susanna (Tjana) Wattimena is toegevoegd moet worden beschouwd als een blijvende herinnering aan ons onvergetelijke huwelijk.

Logischerwijze vind je in dit boek een groot aantal woorden en termen in het Indonesisch, Moluks-Maleis en de Bahasa Tanah (streektaal), waarbij - ten behoeve van onze Indonesische familie en kennissen - de officiële Indonesische spelling is gebruikt. Het Latijnse alfabet wordt dan met de volgende uitzonderingen of verschillen gelezen: c=tj; j=dj; u=oe; y=j; zoals bijvoorbeeld de woorden: kunci (koentji) = sleutel; jeruk (djeroek = citrusvrucht; raja (radja) = vorst; udang (oedang) = garnaal; yang (jang) = welke; punya (poenja) = bezitten. Doordat de "bahasa tanah"; de streektaal, oorspronkelijk geen beschreven taal was kunnen er hierin door fonetische notities verschillen in schrijfwijze en spelling optreden.

Hoewel we er ons van bewust zijn dat dit document op zich vele maneo's - onder andere een gevolg van onze enorm rijke geschiedenis, waarvan we bij lange na niet alles konden verwerken - vertrouwen wij erop dat het met zijn historische en culturele achtergrond, je zal helpen bij de bewustwording van je eigen identiteit. Alle verhalen en gegevens in het boek berusten op waarheid en zijn geschiedkundig juist. Een uitzondering moeten we natuurlijk maken voor de legenden en de migratieverhalen van de soa's. Wat de laatsten betreft, deze 'istoris' zijn opgetekend en vrij vertaald uit de mond van de respectievelijke soa-hoofden, die ieder voor zich hun relaas deden, zij het in iets andere bewoordingen dan de onze.

'AMBON-Kaart' is de ietwat ironische benaming voor een Molukker, die buiten de Molukse archipel is geboren en getogen, en het land alleen van de landkaart kent. Maak van die kreet een erenaam en leer het land topografisch kennen als je broekzak door bij het lezen van dit boek gebruik te maken van de losse bijgevoegde kaarten.

W.g.
Leo Brauns

---